MƏMUR SİNFİNİN MƏHV ETDİYİ JURNALİSTİKA...
Bizə isə nümayəndələrinin nazirdən nə soruşmalı olduqlarını anlaya bilmədiyi Azərbaycan jurnalistikasının sönük kölgəsini ürəkdə ağrı və dildə lənətlə müşahidə etmək qalır. Təkcə bu olsa nə vardı ki...
Nazir Emin Əmrullayev başa düşmədi ki, jurnalist ona nə demək istəyir...
Azərbaycan jurnalistikası onu sual verməkdən kənarlaşdırdıqları gün öldü. O vaxt ki, ona düşünməyi və öz mühakimələrini səsləndirməyi qadağan etdilər. Onda biz jurnalistin adi sualı formalaşdırmaqda gücsüz olduğuna niyə təəccüblənirik?
Bizim ölkəmizdə bu yaxınlaradək əlavə sual və ziyadə marağa görə nazir Ziya Məmmədov jurnalistin ağzından,, Zakir Qaralovla Rüstəm Usubov çənəsindən vurar, Çovdarov isə hansısa qaranlıq küncdə yox, zeytunluqda sadəcə boğardı… Eldar Mahmudov onun başını keçəl qırxdırıb 16 illik hansısa Kolımaya yollaya bilərdi!
Zadəganlara, tacirlərə və ya meşşanlara məxsusluğu böyük şübhələr doğuran raznoçin oliqarxların soyadlarında buraxılan bir orfoqrafik səhv dövlət miqyasında cinayətə bərabər tutulurdu. Şübhəsiz, yeni doğulan Azərbaycan jurnalistikasının fırtınalı 90-cı illərdə məsuliyyət, peşəkarlıq, vicdan və siyasi mövqe ilə bağlı nəhəng səhvləri və problemləri olmuşdu. Ancaq bu, jurnalistikanı yox etmək və onu “total diktant”a çevirmək üçün əsaslar vermirdi.
Haradasa 20 il əvvəl ilk müstəqil telekanal olan ANS-in efirində dostum, intellektual Anar Məmmədxanovla onun Azərbaycan jurnalistikasının gələcəyinin arzuolunan idillik mənzərəsinə dair qiyamçı fikirləri ilə bağlı polemikamız olmuşdu. Məmmədxanov deyirdi: "Mənim arzum elə bir qəzetdir ki, onun baş yazıları ölkənin əsas idman xəbərlərinə həsr olunsun".
Həmin dövrdə Məmmədxanov hakimiyyətə çox yaxın idi. 10 il keçdi, deputat mandatını və nəşrlərini itirən Məmmədxanov Kiyevdə vəcdlə söz və fikir azadlığından danışmağa başladı. Hakimiyyətə yaxınlıq kütləşdirir, bəzən vicdanı və ölçü hissini yandırır. Və yalnız itkilər ağlı ayıqlığa qaytarır - dördüncü hakimiyyətin ictimai nəzarəti olmadan necə keçinmək olar?
“Möhtəşəm onillik” - ikinci neft bumu illərində Azərbaycan hakimiyyəti problemlərdən yazmayan jurnalistika kimi irrasional ideyanı bəslədi və yetişdirdi. Bununla da fərz etdi ki, tənqidi səslərə son qoymaqla siyasətdə, iqtisadiyyatda, mədəniyyətdə, ictimai şüurda olan problemlərin mövcudluğuna da son qoyacaq…
Azərbaycanda 20 il boyunca miskinlik ideologeması ilə neft qoxulu parlaqlıq qonşu oldu. Onlardan bütün oxucu auditoriyası imtina edərək bədii ədəbiyyata, xarici KİV-ə və Çingiz Abdullayevin detektivlərinə doğru qaçdı.
Bu vaxt isə Əli Həsənovla Eldar Mahmudov neft dövrünün iradəsinə uyğun olaraq sonuncu tənqidi səsləri susdururdular. Əvvəlcə telekanallarda. Sonra qəzetlərdə. Daha sonra qəzet köşklərində … Nəhayət 2010-cu ilə doğru Azərbaycanda informasiya məkanının təmizlənməsi uğurla başa çatdı.
Əli Həsənov Zərdabda və Kənd təsərrüfatı Nazirliyində korrupsiyadan danışan hər bir “atəş nöqtəsi”ni susdurduqca özünün oliqarx kapitalını növbəti mağaza və şadlıq sarayı ilə zənginləşdirir, Eldar Mahmudov isə qanla qazanılan milyardları ofşorlara yollayırdı.
Və Azərbaycanda elmi-texniki tərəqqinin unikal nailiyyətinin - internetin və sosal şəbəkələrin dövrü gəlib çatdı. Bu əcnəbi nou-hau ilə mübarizədə balta yarıtmaz köməkçi idi.
Jurnalistika sürətlə deqradasiya etdi, daha doğrusu, həyata marağı itirdi. Jurnalistin həyatının mənası bu “bataqlıq”da gün keçirməkdən, bahalı masanın və xəzinədən verilmiş noutbukun arxasında səssizcə oturub monitora burnunu dayayaraq Əli Həsənovun Lənkəranda çayçılığın inkişafı haqqında yeni tezisini işləyib hazırlamaqdan ibarət oldu.
Jurnalistika general paqonları daşıyan qanqsterə uduzdu
Jurnalist yazmağı tərgitdi. Nə barədə yaza bilərdi ki? Senzorun zirək əli metaforaya iddialı istənilən fikri silirdi. Jurnalistin yeganə arzusu jurnalistikadan uğurlu qaçış idi - necə ki nə vaxtsa SSRİ-dən qaçırdılar. Həyat fəaliyyətinin istənilən sahəsinə, lap elə səhiyyəyə.
Jurnalistika həm mənəvi, həm də fiziki olaraq məhvə gedir. Gənc nəsil jurnalist peşəsindən şeytan buxurdan qorxan kimi qorxur. Sənə yazmağı qadağan edirlərsə, necə yaza bilərsən? Üstəlik, aşağı məvacib, təhdidlər, sədəqə ilə yaşayan insan imici. Nə vaxtsa birinci dərəcəli elitar peşə olan jurnalistikaya əmək bazarını uğursuzluqla tərk edənlər gəlir.
Eynulla Fətullayev