Dəhliz yoxdursa, sülh də olmayacaq
- İrəvana AÇIQ MESAJ
Prezident İlham Əliyev Nizami Gəncəvi Beynəlxalq Mərkəzinin təşkilatçılığı ilə “Qlobal dünya nizamına təhdidlər” mövzusunda keçirilən Qlobal Bakı Forumunda çıxışı zamanı Zəngəzur dəhlizinin açılmasına dair məsələyə toxunub. Prezident Ermənistanın bir il yarımdır Laçın yolundan istifadə etdiyini xatırladaraq bildirib ki, bununla da Azərbaycanın Qarabağ regionunda yaşayan erməni əhali ilə əlaqə təmin edilir.
“Ancaq Ermənistan ərazisi vasitəsilə – Zəngəzur dəhlizi ilə Naxçıvanla əlaqə yaradılmayıb. Bu, ədalətli deyil və bununla razılaşmırıq”,- Prezident deyib.
Dövlət başçısı onu da bildirib ki, Zəngəzur dəhlizi açılmasa, sülhdən danışmaq çətin olacaq, Azərbaycanın Ermənistanla normal qonşuluğa yönəlmiş səyləri boşa çıxacaq.
Bununla bağlı Modern.az-a danışan deputat Elşad Mirbəşiroğlunun fikrincə, Prezident IX Qlobal Bakı Forumunda kifayət qədər sərt və eyni zamanda açıq mətnli mesajlar verdi:
“Bu mesajlar içərisində Zəngəzur dəhlizinin açılması məsələsi də var idi. Prezident açıq şəkildə bildirdi ki, Cənubi Qafqazda sülhün fundamental əsasını məhz Zəngəzur dəhlizi təşkil edir. Bu o anlama gəlir ki, Zəngəzur dəhlizi olmasa, hansısa sülhdən danışmaq mümkün olmayacaq. 2020-ci il 10 noyabr birgə bəyanatının 9-cu maddəsində Azərbaycanın qərb hissəsi ilə Naxçıvan arasında dəhlizin, nəqliyyat əlaqəsinin yaranması üçün Ermənistan təminat verməlidir. Ermənistan bu sənədə imza atsa belə, dəfələrlə hər hansı dəhlizin müzakirə predmeti olmadığını dilə gətirib. Rəsmi İrəvan dəhlizin açılmasının qarşısını almağa çalışır. Məsələnin başqa bir tərəfi isə odur ki, Ermənistan dəhlizin Azərbaycan üçün əhəmiyyətli olduğunu bilir, bundan şantaj vasitəsi kimi istifadə etməyə çalışır. Çünki erməni rəhbərliyi 44 günlük Vətən müharibəsi nəticəsində ağır, məğlub durumda kapitulyasiya sənədini imzaladı. Bu dövlət bilir ki, yekun sülh sazişini də ağır durumda imzalamalı olacaq. Dünya müharibələr təcrübəsinin qaydası belədir.
Ermənistan Zəngəzur dəhlizindən istifadə edərək, Azərbaycanla sövdələşmələrə getmək imkanı əldə etməyə çalışırdı. Azərbaycan isə uzaqgörən addım ataraq İran ərazisindən keçməklə Naxçıvana gedən dəhliz yaratdı. Belə olan halda artıq Zəngəzur dəhlizi Ermənistanın əlində şantaj ola bilmədi. Bundan sonra Nikol Paşinyan Zəngəzur dəhlizinin reallaşması ehtimallarından danışmağa başladı”.
Prezident İlham Əliyevin Zəngəzur dəhlizi ilə bağlı ilk dəfə bu tərzdə mövqe nümayiş etdirdiyini vurğulayan deputatın sözlərinə görə, sülhün əsasını məhz bu dəhliz təşkil edəcək:
“Bakı Forumu kimi mötəbər platformada prezidentin belə çıxışı önəmli idi. Laçın dəhlizinin vurğulanmasının əsas məqsədi də budur ki, Azərbaycan öz ərazisində yaşayan ermənilərin Ermənistana gediş-gəlişinə icazə verirsə, bizim Naxçıvana gedişimiz təmin edilməlidir. Prezident qeyd etdi ki, Azərbaycan Laçın dəhlizindən istifadə imkanını verməklə Zəngəzur dəhlizinin açılmasına müsbət cavab almalıdır. Ermənistan bunu əngəlləməyə çalışacaqsa, Azərbaycan tam leqal şəkildə ermənilərin Laçın dəhlizindən istifadəsini məhdudlaşdıracaq. Ermənistan əmin oldu ki, Azərbaycan Prezidentinin hər bir fikrinin arxasında praktik addımları dayanır. Xankəndidə yaşayan ermənilərin taleyi Ermənistandan asılıdır. Onlar birgə bəyanatın şərtlərinə əməl etməkdən yayınacaq, Zəngəzur dəhlizinin açılmasını əngəlləyəcəklərsə, Azərbaycan adekvat addımlar atacaq”.