Azərbaycanda Sosialist Turan dövləti qurmaq istəyən general

Tarix: 15-05-2020, 09:45

İnqilabçı Mirsəyid Sultanqaliyev 1892-ci il iyulun 13-də Başqırdıstan Respublikasının Elimbetova kəndində tatar müəllimin ailəsində doğulub. Kənd məktəbindən sonra Kazandakı Tatar Pedaqoji İnstitutundan da məzun olub. Qaliyev marksist fikirlərlə bu ali məktəbdə tanış olur, məzun olduqdan sonra bir müddət müəllim işləyir. Qaliyevin pedaqoji fəaliyyəti Bakıda yaşadığı dönəmlərə təsadüf edirdi.

Bir müddət Ufa şəhərinin bələdiyyə kitabxanasında işləyən Qaliyev burada yayımlanan “Ufimskiy Vestnik” və “Tormus” qəzetlərində müxtəlif adlarla yazılar yazdı. 19 yaşında Moskvada menşevik Əhməd bəy Qalikovun sahibi olduğu “Musulmanskaya Gazeta”da hekayələr yazmağa başladı. Üstəgəl, 1911-1914-cü illərdə Moskvada yayımlanan “Russkiy Uçitel” qəzetində də yazırdı. Qaliyev ən nüfuzlu müsəlman jurnalı olan “Mir İslama” üçün də yazarlıq edirdi.

Qaliyev Azərbaycanda

Qaliyev Birinci Dünya Müharibəsi başlayanda Azərbaycana gəldi. Bakıda bir tatar məktəbində müəllim işləməyə başladı. O dönəm Azərbaycanda baş verən ictimai-siyasi fəaliyyəti yaxından izləməklə kifayətlənməyən Sultanqaliyev Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin banisi Məhəmməd Əmin Rəsulzadə ilə tanış olur. Azərbaycanın müstəqilliyi uğrunda başlayan mübarizəyə qoşulur. Bakıda olduğu dönəmdə Azərbaycanın digər ziyalıları ilə də sıx münasibətlər quran Qaliyev müsavatçıların sırasında idi. Bu dönəmdə “Kavkazskoe Slovo” (“Qafqazın sözü”) qəzetində “Kölgəbaş” və “Mirseyid” imzaları ilə məqalələr yazırdı. 1917-ci ildə Rusiyada bolşevik inqilabı başlayanda Sultanqalıyev Bakıda idi. İnqilabdan sonra isə Qaliyev Rusiya Müsəlmanları Konqresində iştirak etmək üçün Moskvaya çağırılır.
Konqresdən sonra Kazana gedən Qaliyev burada Müsəlman Sosialist Komitəsinə qatıldı, qısa müddətdə Molla Nur Vahidovla birlikdə komitədə iki adamdan biri oldu. 1917-ci ilin oktyabr ayında Kommunist Partiyasının sıralarında qoşulan Qaliyev Stalinlə münasibətlərini sıxlaşdırdığı Sovet Xalq Komissarlığında ikinci katib postunu tutdu.

Çarın zülmündən qurtulan müsəlmanlar

Oktyabr inqilabı bütün Rusiyada coşquyla bayram edildiyi vaxt mərkəzi hökumət müsəlmanların rəğbətini qazanmaq üçün bir sıra qərarlar verdi. 1917-ci il noyabrın 24-də Lenin və Stalinin imzasıyla “Rusiya Xalqlarının hüquqları bəyannaməsi” adı ilə “Rusiyanın və Şərqin bütün müsəlman fəhlələrinə” müraciəti yayımlandı. Bu, Qaliyev və dostlarını bolşeviklərlə işbirliyinə apardı. Çünki Lenin və Stalin bununla Rusiya, Qafqaz, Krım və Türküstanda yaşayan bütün müsəlmanların haqlarının yerinə yetiriləcəyi vədini vermişdi və qərarın dərhal icrasına başlanılmışdı.
Qaliyevin katib olduğu Xalq Komissarlığı Şurası Rusiyada müsəlmanların ən müqəddəs dəyərlərindən biri olan “Həzrəti Osmanın Quranı”nı Milli Kitabxanadan çıxararaq, Petroqrad Müsəlman Konqresinə göndərdi. Bu kimi addımlar vaxtilə çarın zülmündən təngə gələn müsəlmanların (türklər) bir-bir, iki-bir Kommunist Partiyasının sıralarına qoşulmasına səbəb olurdu. Lakin bunlar Qaliyev üçün kifayət etmirdi. Stalin isə bütün müsəlmanları bolşevikləşdirmək niyyətində idi. Bu məqsədlə 1918-ci ilin yanvar ayında qurulan Müsəlman Xalq Komissarlığına geniş səlahiyyətlər verilmişdi.

Tatar-Başqırd Dövləti ideyası

Müsəlman Mərkəzi Hərbi Heyəti də, komissarlığa birləşdirilərək bütün səlahiyyətlər Molla Nur Vahidov və Mirseyid Sultanqaliyevin əlində cəmləşdi. Komissarlığa verilən əsas vəzifə müsəlmanları siyasi olaraq maarifləndirmək və onlara bolşevik dəyərlərini aşılamaqdı. Lakin Vahidov və Qaliyev müsəlmanların maraqlarının nəzərə alındığı yol seçdilər. Müstəqil bir Müsəlman Kommunist Partiyası qurub bu yolla Mərkəzi Volqa bölgəsində böyük bir Tatar-Başqırd Dövləti quraraq, Rusiyadan ayrılmağı planlaşdırırdılar. Əslində Qaliyev yeni doktrina yaratmırdı. Bolşeviklərin siyasi xəttinə açıq etiraz etmədən daha çox taktiki və strateji plan üzərindən Leninin tezislərinə əlavələr etmək istəyirdi. Bu, ən azı o dönəmdə Stalini özündən çıxara biləcək cəhdlər deyildi.

Müsəlman kommunizmi

Qaliyev və Vahidov 1918-ci il martın 8-də Moskvada Rusiya Müsəlman Fəhlələrinin Konfransını çağırdılar və burada müstəqil Müsəlman Sosialist-Kommunist Partiyasının qurulmasına qərar verdilər. Əlbəttə bolşeviklər Qaliyev və dostlarının bu qərarından narahat idilər və bu, Moskva tərəfindən millətçilik kimi qəbul olundu. Lakin buna baxmayaraq, yeni partiyanın Qaliyev, Vahidov və Mənsurovdan ibarət liderlər heyəti müsəlmanları Rusiya Kommunist Partiyasından uzaqlaşaraq, Müsəlman Kommunist Partiyasına üzv olmağa çağırırdılar. Qaliyev yerli zabitlərlə birlikdə qurulmuş və sayı 50 minə yaxınlaşan “Sosialist Müsəlman Qırmızı Ordusu” vasitəsilə müsəlman bölgələrində socialist inqilabı planlaşdırırdı. Məqsəd Rusiyadan ayrılmaqdı.
Qaliyev və Müsəlman Xalq Komissarlığı kommunizmi əvvəlcə Rusiya daxilindəki müsəlman bölgələri, növbəti mərhələdə isə Şimali Azərbaycan, Güney Azərbaycan, Orta Asiya ölkələri və Türkiyədə yaymağı hədəfə almışdı. Bunun üçün də müsəlman türklərdən ibarət milli dövlət qurmaq lazım idi. Sultanqalıyevin üç böyük ideyası vardı: Türk-İslam dünyasının birliyi; Bütün üçüncü dünyanın əsarət altına alınan və əzilən xalqlarının birliyi və İmperialist kapitalizmin əsarətindən xilas olmuş insanlığın həmrəyliyi. Sultanqaliyev bu ideyalarını Turan Sosialist Federativ Xalq Cümhuriyyəti, Kommunist Əsarətlər İnternasionalı və Dünya inqilabı adlı anlayışlarla izah edirdi. Qaliyevə görə, İdil-Ural bölgəsində qurulacaq Tatar-Başqırd Dövləti inqilabı bütün Şərqə yayılacaqdı.

Stalin iş başında

1918-ci ildə bolşeviklərlə əks-inqilabçılar arasında başlayan və bütün Rusiyanı cənginə alan qarşıdurmaların başlaması Qaliyev və yoldaşlarının bütün planlarını pozdu. Əks-inqilabçılar 1918-ci ilin qış aylarında İdil-Ural bölgəsinə çatmışdı. “Qırmızılar” və “Ağlar” arasındakı savaşlar Tatarıstanda Vahidov və yoldaşlarının böyük səylərlə qurduğu müsəlman təşkilatlarını darmadağın etdi. “Qırmızı ordu”nun “Ağlar” üzərindəki qələbəsi hələ tam rəsmiləşməmiş Stalin küncə sıxılan kommunist müsəlmanları Moskvada bir araya toplayaraq, onların böyük ümidlər bəslədiyi Mərkəzi Müsəlman Komissarlığını ləğv etdi, Müsəlman Sosialist-Kommunist Partiyasını da Rusiya Bolşevik Partiyasına birləşdirdi. Moskva vahid müsəlman dövləti əvəzinə, önəmli rol ala və mərkəzə etiraz edə bilməyəcək qədər zəif olan Tatarıstan və Başqırdıstan adlı iki kiçik respublikasının qurulmasına qərar verdi.
1919-cu ilin avqust ayında Kazanı ələ keçirən çexlər Molla Nur Vahidovu həbs edərək güllələdilər. Vahidovun öldürülməsi və Qaliyevin planlarının qarşısına böyük maneələrin çıxarılması Stalin üçün qarşıdakı illərdə müsəlmanlardan gələn təhlükənin qarşısının alınması baxımından böyük bir qalibiyyət idi.

Qaliyevi bitirən çıxış

Zaman-zaman Stalinlə baş verən “soyuq müharibə” və mübahisələrə baxmayaraq, Qaliyev və yoldaşları 1920-1923-cü illər arasında Tatarıstan Respublikasının siyasi və mədəni həyatına öz möhürlərini vurdular. Tatarıstan Kommunist Partiyası və Moskvadakı bürokratiya üçün strateji əhəmiyyət daşıyan bir sıra mexanizmləri əllərində saxladılar. Əlbəttə, Qaliyevin özbaşına hərəkət etmək istəyi və Mərkəzi Komitədən gələn əmrləri eşitməməsi Moskvanın səbr kasanı daşırdı. Stalin bu dönəmdə Kommunist Partiyasının baş tutan toplantısında Qaliyevlə bağlarını tamam qoparacaq bu çıxışı etdi:

“Partiyadakı digər dostlar yoldaş Sultanqaliyevin panislam və pantürk fikirlərinə diqqətmi çəkdilər. Lakin o dönəmdəki ideoloji fəaliyyətlərində cinayət xarakteri yox idi. Bununla belə, onun kommunist müsəlmanların liderləri ilə qanunsuz olaraq məktublaşıb partiyanın xalqlar siyasətinə müxalif olan gizli bir təşkilat qurmasının ortaya çıxmasından sonra xəyanəti rəsmiləşdi”.

Məxfi plan

Stalinin bu çıxışı Qaliyev üçün sonun başlanması demək idi. Kommunist Partiyasının 1923-cü ildə baş tutan IV Konqresinə qatılan Mirseyid Sultanqaliyev toplantıda əleyhinə səsləndirilən sərt tənqidlərdən sonra “burjuaziya millətçisi”, “SSRİ-nin xalqlar siyasətinə qarşı gizli fəaliyyət” və “xarici dövlətlərlə gizli əməkdaşlıq” kimi ittihamlarla həbs olundu. Lakin həmin il bolşevik inqilabına verdiyi dəstəkdən dolayı həbsdən azad olundu. Bundan sonra da, Qaliyevin gizi fəaliyyəti onu böyük təhlükələr qarşısında qoymağa davam etdi.
Qaliyev yenidən həbs olunduğu 1928-ci ilədək müxtəlif dövlət qurumlarında işlədi. 1923-1928-ci illər arasında daimi müşahidə altında saxlanılan Sultanqaliyev kommunist tatarları yenidən bir araya toplamaq üçün təşkilatlanma planlarını həyata keçirirdi. Bu beş ildə yeni bir nəzəriyyənin təməllərini ataraq, gizli bir əks-inqilab təşkilatı qurduğu iddia olunur. Əlbəttə, gizli səyləri cəzasız qalmadı, 1928-ci ildə yenidən həbs edildi.

Sirrə çevrilən adam

Moskva məhkəməsində mühakimə olunan Qaliyev 1929-cu ildə 10 il ağır əmək düşərgəsində işləmək cəzasına məhkum olundu, bu məqsədlə Ağ dəniz sahillərindəki Solovksi düşərgəsinə göndərildi. Sultanqaliyevin ölümü ilə bağlı iki fərqli iddia var. Tatar mənbələrinə görə, Sultanqaliyev 1939-cu ildə azad edilib, lakin Kazan və digər türk respublikalarının mərkəzi şəhərlərində yaşaması qadağan olunub. Nəticədə Novosibirsk bölgəsindəki Quybişev şəhərinə yerləşib, amma 1940-cı ildə yoxa çıxıb. Digər bir iddiaya görə isə, Sultanqaliyev 1940-cı il yanvarın 28-də Rusiyanın ən məşhur həbsxanalarından biri olan Lefortovoda güllələnərək öldürülüb. Hər iki iddiada həqiqət payı çoxdur, çünki 1940-cı ildən sonra Sultanqaliyevdən xəbər olmadı.

Ordusuz general

Çar Rusiyası dönəmində müsəlman coğrafiyasında maarifçi hərəkatın önündə yer alan Mirseyid Sultanqaliyev Rusiyanı cənginə almağa başlayan sosialist düşüncənin müsəlmanları zillətdən qurtaracağına inanırdı. Türkçü-turançı bir dünyagörüşlə marksizmi bir arada dəyərləndirən Qaliyev millətçi sosializm və ya milli sosializm adı altında türklər və müsəlmanlar üçün xilas proqramı hazırlayırdı. Bolşevik inqilabının ön sıralarında da bu məqsədlə yer almışdı. Lakin özlərini “xalqların xilaskarı” kimi göstərən bolşevik liderlərin imperiya təfəkkürü Qaliyevi ürkütdü və o, öz yolunu seçməyə məcbur oldu. Lenin və Stalinin yalançı vədləri və inqilaba xəyanəti, habelə müsəlmanlar və ruslar arasındakı dini, mədəni və siyasi ziddiyyətlər Sultanqaliyevi böyük bir həqiqətlə üz-üzə qoymuşdu – generalın ideyalarını həyata keçirmək üçün ordusu yox idi. Stalin isə ordusuz generala güzəşt etmədi - bolşevik inqilabının qalibiyyətlə başa çatmasındakı böyük roluna rəğmən...

Mənsur Rəğbətoğlu

Oxunub: 774

Xəbəri paylaş Paylaş:

Xəbər xətti

16-09-2025

16:15 | GƏLƏN İL SAHİBKARLARI NƏ GÖZLƏYİR?- Vergi, gömrük və cərimə proqnozları artırıldı /RƏQƏMLƏR
16:00 | Azərbaycan Rusiyadakı müsabiqədən imtina etdi
15:55 | Prezidentlər Şuşada geniş tərkibdə görüşdülər - Sənədlərin mübadiləsi oldu /FOTO
15:45 | Sentyabrda qar sürprizi - Sulu qar yağacaq
13:55 | Azadlıqda olan həmin vəzifəlilərin həbsi tələb edildi - VİDEO
13:30 | RUSİYADA ANTİ-MÜSƏLMAN DALĞASI PİK HƏDDƏ - “Xaç yürüşləri” nədən xəbər verir? /VİDEO
13:25 | Agentlik sədri SAXTA DİPLOMLARLA bağlı məsələyə münasibət bildirib
13:20 | Azərbaycanda bu istiqamətlər üzrə büdcə xərcləri kəskin azaldılır
13:15 | "Qarabağ" çətin sınaq qarşısınıda - "Benfika"nı məğlub etmək mümkündürmü?
13:00 | "Əhalinin dərman və tibbi ləvazimatlara xərcləri rekord səviyyədə artıb"- Deputat AÇILQLADI
12:30 | Nazirdən QALMAQAL YARADACAQ YENİ AÇIQLAMALAR - O məktəblər ya bağlanacaq..."
12:10 | Ermənilər Xankəndidə terror planlaşdıran Karen haqda yazdı - DETALLAR
12:00 | Azərbaycandan dörd ölkəyə idxal məhdudiyyəti: Mallar geri qaytarıldı
11:55 | İsrail Qəzzaya qurudan hücuma keçdi: Tanklar şəhərə girdi
11:45 | Akademiya bu mediatorlara yüksək məbləğdə pul verəcək - ADLAR
11:35 | GƏLƏN İL BÜDCƏMİZ HARALARA XƏRCLƏNƏCƏK? - Maliyyə Nazirliyi AÇIQLADI
11:30 | Səhiyyə Nazirliyinin sabiq vəzifəli şəxslərinə cəza istənilib - MƏHKƏMƏ
11:25 | Azərbaycan müdafiə və təhlükəsizlik xərclərini 4 %-ə yaxın artırır
11:20 | “Onun kimi satqınlar və vətən xainləri...”- Kadırov Puqaçovanı Dudayevə görə təhqir etdi
11:15 | Rus ordusunun son sutkadakı itkiləri açıqlanıb - SİYAHI
11:00 | VƏKİLLİKLƏ BAĞLI NƏLƏR DƏYİŞİR? - KİMLƏR VƏKİL OLA BİLƏCƏK? /Bütün DETALLAR
01:00 | Müharibədən sonra RUSİYANI GÖZLƏYƏN FƏLAKƏT - MİNLƏRLƏ ƏLİ SİLAHLI QATİL GERİ QAYIDACAQ...
00:45 | Prezident o evlə bağlı tapşırıq verdi - VİDEO
00:40 | Bakının bəzi əraziləri yenidən qurulacaq - SƏRƏNCAM
00:35 | 20 MİN DOLLARLIQ ANALIQ: Təklifi QƏBUL ETSƏNİZ...
00:30 | Polşa səmasında daha bir PUA vurulub
00:27 | Fransanın Polşaya göndərdiyi “Rafale” qırıcıları nüvə başlığı daşıya bilir
00:25 | NATO Rusiya ilə faktiki müharibədədir - Kreml
00:20 | "İsrail regional təhlükəsizliyə birbaşa təhdiddir"- BMT-yə üzvlüyünün dondurulması tələb edildi
00:15 | “Ədalət Qəzzanın külündən qalxacaq”- Pezeşkian
00:13 | "QƏZZADA ÖLDÜRÜLƏN fələstinlilərin sayı 680 MİN NƏFƏRDİR” - BMT DƏHŞƏTLİ rəqəm AÇIQLADI
00:10 | Daha bir slavyan ölkəsində Maydan hazırlanır
00:05 | Hava limanından Əhmədliyə London taksisinin qiyməti şok etdi
00:03 | Prezident Şuşada Selçuk Bayraktaroğlunu qəbul etdi - FOTOLAR
00:00 | Rəqqada gizli tunellər aşkarlandı - Türkiyəyə doğru qazılır

15-09-2025

20:00 | RUSİYA BELARUSDAN KİYEVƏ HÜCUM EDƏ BİLƏR - 30 minlik qoşun hara göndəriləcək?
19:50 | Yeni İşçi Qrup YARADILDI - Samir Şərifov rəhbərlik edəcək /ADLAR
19:45 | Bakıda və rayonlarda leysan yağacaq - XƏBƏRDARLIQ
17:45 | Nepalın Müvəqqəti Baş Naziri seçildi və... 6 ay sonra gedəcəyini elan etdi
17:00 | YAPON MÖCÜZƏSİ və ya Uzunömürlülüyün sirləri
16:30 | "ChatGPT"yə bu məlumatları verməyin - TAM SİYAHI
16:20 | ICESCO-nun Baş direktoru "Dostluq" ordeni ilə təltif edilib
16:15 | Masallı və Salyandan İtaliya və Fransaya qurbağa əti ixrac olunur - 150 qramı 10-40 avroya satılır
16:00 | Ermənilər Kərkicahanda dinc SAKİNLƏRİ NECƏ ÖLDÜRÜB?- Məhkəmədə sənədlər AÇIQLANDI
15:45 | "Rusiya, əslində, Ukraynadakı müharibəni uduzur"- Kit Kelloq
15:35 | "Vərəmin müalicəyə tabe olmayan formaları ortaya çıxıb"- Səhiyyə komitəsinin sədri
15:30 | İcra başçısının "Sea Breeze"də dava edən qohumu həbs olundu
15:15 | İcra başçısının sabiq müavini dələduzluqda ittiham olunur
15:00 | UKRAYNA RUSİYANIN “ÜRƏYİNƏ” ZƏRBƏLƏR ENDİRİR - Neft-qaz infrastrukturunun yarısı yararsızdır
14:50 | Kim Çen In yeni təlimatlarını açıqladı - "Hamburger" deyənlər edam ediləcək
14:45 | Tramp ilk dəfə Rusiyanı təcavüzkar adlandırıb
14:40 | Ötən il məhkumlar bir sıra tibbi xidmətlərdən istifadə edə bilməyib
14:30 | Azərbaycan ordusunu heç vaxt üstələyə bilmərik - Paşinyan
14:00 | PEZEŞKİANIN VALİDEYNLƏRİ: 7 BACI-QARDAŞIN 5-İNCİSİ: “Atam da türkdür, anam da!” - FOTOLAR
13:55 | Tramp növbəti dəfə Venesuelanı hədələdi: Mübarizəmiz davam edəcək!
13:45 | Paşinyanın açdığı məktəbdə “Azərbaycan bayrağı” qalmaqalı - Stulların rəngi ilə "hörmətsizlik"
13:40 | Kəlbəcər şəhərinə növbəti köç karvanı yola salınıb - FOTO
13:35 | Hava proqnozu açıqlandı: Sabah leysan yağacaq
13:15 | MEDVEDEV BU DƏFƏ NATO-nu HƏDƏLƏDİ: “NATO ölkələri Ukraynada bizim PUA-ları vursa...”
13:10 | Pezeşkian müsəlman ölkələrini İsraillə əlaqələri kəsməyə çağırıb
13:05 | “Ermənistanın silah bazarları məhdudiyyətsizdir”- Paşinyan irəvanın silahlandığını etiraf etdi
13:00 | Məhəmməd Mirzəli qiyabi olaraq 6 il 6 ay azadlıqdan məhrum edilib
12:55 | "Togg"-un yeni modeli "T10F" satışa çıxdı - Qiyməti açıqlandı
12:45 | AZƏRBAYCANDA ƏN YÜKSƏK MAAŞI KİMLƏR ALIR?- Bu sahədə çalışanlar 3-4 min manat qazanır
12:30 | 7 KÖRPƏNİN ÖLDÜYÜ xəstəxananın sabiq direktoru iki dəfə ölkəni tərk edib - MƏHKƏMƏ
12:25 | XİN Bakının azad edilməs ilə bağlı bəyanat yaydı
12:15 | Prezident Xocalı rayonunun Badara kəndində - FOTOLAR
12:10 | Paşinyan KTMT-ni “topa tutdu”: Azərbaycana qardaş ölkə kimi yanaşıb
12:00 | “VƏTƏNİM MƏNƏ XƏYANƏT ETDİ”- Puqaçovanın müsahibəsi Rusiyanı qarışdırdı /VİDEO
11:50 | MOSSADdan İranla bağlı sensasion MESAJ: “Yerini dəqiq bilirik!..”
11:44 | Xankəndidə terrora cəhd edən hay keçən il "mən azərbaycanlıyam" demişdi - VİDEO
10:40 | Tramp Vaşinqtonda fövqəladə vəziyyət elan etməklə hədələyib
10:30 | Bu gün Azərbaycanda BİLİK GÜNÜ qeyd olunur
00:30 | Türkiyə əsilli Sinan Selen Almaniyanın ƏKS-KƏŞFİYYATINA RƏHBƏRLİK EDƏCƏK - "Bild"
00:21 | “Türkiyə müxalifəti burulğanda çabalayır”- Ərdoğan
00:20 | Bakının erməni-bolşevik işğalından azad olunmasından 107 il ötür
00:15 | Britaniya Azərbaycanla strateji tərəfdaş olduğunu elan etdi
00:13 | Keçmiş prezident Atambayevin ailəsi zorla evindən çıxarıldı
00:11 | "Kirkin qətlində şübhəli bilinən şəxs TƏKADAMLIQ KAMERADA SAXLANILIR"- Fox News
00:10 | Rusiya Polşaya niyə hücum etdi? - Keçmiş prezident açıqladı
00:07 | İran BMT-də Fələstin dövlətinə niyə səs vermədi? - Detallar
00:05 | Yağış yenə Sabunçuda yenə çətin vəziyyət yaratdı...- VİDEO
00:00 | “Biz Üçüncü dünya müharibəsinin astanasındayıq”- Berns

14-09-2025

21:50 | Separatçılığın kitabı bağlandı, Azərbaycan suverenliyini tam bərpa etdi - İlham Əliyev
21:31 | İslama görə neçə gün YAS SAXLAMAQ lazımdır?- ...Quranda belə bir hökm yoxdur
19:30 | XANKƏNDİDƏ ERMƏNİ ƏSİLLİ SAKİN TERRORA CƏHD ETDİ - Polisə atəş açıb, yaralanan var
19:25 | Rusiyalı səfir Zəngəzurdan danışdı: “Çoxlu sual işarəsi var”
19:20 | İsrailin taleyi həll olunur: 60-dan çox lider toplandı
19:15 | İham Əliyev Xankəndidə açılışda iştirak etdi - FOTOLAR
19:00 | Türkiyə XİN Yunanıstana etiraz edib - "Belə təşəbbüslərdən çəkinməyə çağırırıq"
16:10 | İSLAM ÖLKƏLƏRİNİN YENİ GÜC MƏRKƏZİ QURULUR - İtirən tərəf ABŞ və İsrail, qazanan tərəf Türkiyədir
16:05 | Rusiya ordusu Donetsk vilayətini atəşə tutdu - ÖLƏNLƏR VAR - FOTO
16:00 | ABŞ-yə məxsus beş "F-35" qırıcısı Puerto-Rikoya enib - "Reuters"
15:55 | "Bilir ərinin ikinci ailəsi var, deyir ki, nə olsun?"- Çingiz Abdullayev
15:45 | Prezident Qaraxanbəyli kəndinin təməlini qoydu - FOTOLAR
15:00 | TƏBRİZİN "Traktor"unun ÇL oyunları Azərbaycanda CANLI YAYIMLANACAQ - VİDEO
14:55 | Türkiyənin Baş Qərargah rəisi Azərbaycana gəlir
14:45 | İlham Əliyev Hadrut qəsəbəsində MƏSCİDİN AÇILIŞINDA - FOTO
14:40 | Noyabrın 1-dən Ermənistanın sərhəd möhüründə Ağrıdağın təsviri olmayacaq
14:30 | Sentyabrın 15-i Bakıda hava yağmursuz olacaq, bölgələrdə yağış yağacaq

Davamı

Azərbaycanda Sosialist Turan dövləti qurmaq istəyən general

Xəbər xətti