Cümə günü Vaşinqtonda keçiriləcək üçtərəfli görüş ərəfəsində sülh prosesi ilə bağlı müxtəlif ehtimallar müzakirə olunur. Bəziləri bu görüşün yekun sülh sazişinin imzalanması ilə nəticələnəcəyini iddia edir. Lakin politoloq Tofiq Zülfüqarov hesab edir ki, hələlik bu, reallığa yaxın görünmür.

– İlkin məlumatlar onu göstərir ki, yalnız üçtərəfli memorandum imzalanacaq. Əsas məqsəd ondan ibarətdir ki, sülh sazişi, bir növ, gələcək prosesinin əsasını təşkil etsin. Üçtərəfli memorandum prinsiplər və çərçivələri ehtiva edəcək.

Bilirik ki, Azərbaycanın bir şərti var, bu da Ermənistanın konstitusiyasından və digər sənədlərdən Azərbaycana qarşı ərazi iddialarının aradan götürülməsidir. Ona görə memorandum və yekun bəyanat sülh sazişinin imzalanması yox, onun gələcəkdə imzalanmasına siyasi çağırış olacaq. Yəni siyasi mühitin yaxşılaşmasında müsbət rol oynayacaq.

– Sizcə, görüşün əsas müzakirə mövzusu nə olacaq?

– Əsas məsələ təbii ki, Zəngəzur dəhlizinə aid olan müzakirələrdir. “Tramp körpüsü” deyilən layihə var və bu layihənin müzakirəsi gündəmdə ikinci mövzu olacaq. Bəlkə də əsas mövzu.

Zəngəzurla bağlı olan bu məsələ mühümdür. Dəhlizinin yaradılması Şimal-Cənub dəmir yolunun da bərpasına səbəb olacaq. Bu həm Rusiya, həm İran, həm də Azərbaycanın xeyrinədir. Bu baxımdan "Tramp körpüsü"nün müzakirəsi çox vacib bir mövzudur və Amerikanın iştirakı ilə bunun həyata keçirilməsi olduqca real görünür.

– Bəzi iddialara görə, Rusiyanın Gümrüdəki bazaya silah-sursat nəql etməsi Ermənistanda çevriliş törətmək, sonra İrəvanın yeni rəhbərliyini Azərbaycanla müharibə təhrik etməkdir. Bu ehtimalları necə dəyərləndirirsiniz?

– Birincisi, Ermənistanda çevriliş olacağına mən şəxsən inanmıram. Ermənistanın bu illərdə siyasəti Rusiyanın maraqlarını təmin edən bir siyasət olub. Müxtəlif bəyanatlar verilsə də, Rusiyadan real uzaqlaşma addımlarının heç biri atılmayıb.

Problem heç də Paşinyana müxalifət tələsindən və təzyiqlərdən getmir. Söhbət ondadır ki, Paşinyan ABŞ-nin təzyiqi ilə Rusiyaya qarşı bir addım atacaq, yoxsa yox.

Hər halda, Ermənistan baş naziri də çox çətin vəziyyətdədir. Həm Rusiyadan ehtiyat edir, həm də başa düşür ki, bu layihədən imtina etsə, günahkar Ermənistan və Qərbin dəstəyindən məhrum olacaq. Ona görə də Vaşinqtonda olan görüş, ilk növbədə, Ermənistan üçün bir sınaqdır.

Press-fakt