Rusiya hər nə qədər Ukraynada sonsuza kimi müharibə aparmağa hazır olduğunu bəyan etsə də, reallıq tamamilə fərqlidir.

Məsələn, Ukrayna kəşfiyyatı bəyan edir ki, Rusiya müharibəni 2026-cı ildə bitirmək istəyir. Kəşfiyyatın əldə etdiyi məlumata görə, Rusiyanın strateji planlaşdırma sənədlərində açıq şəkildə qeyd edilib ki, müharibə 2026-cı ilə qədər sona çatdırılmalıdır. Əks halda, Rusiya daha böyük çətinliklərlə üzləşəcək.

Ukrayna Müdafiə Nazirliyinin Baş Kəşfiyyat İdarəsinin rəis müavini, general-mayor Vadim Skibitski yerli mediaya müsahibəsində Rusiyanın nədən müharibəni bitirməyə məcbur olduğunu bu cür izah edib: "Biz bunun niyə belə olduğunu başa düşürük. Çünki Rusiya Federasiyasında müharibənin xərcləri çox yüksəkdir. Biz bu gün onların iqtisadiyyatında mövcud olan mənfi tendensiyaları görürük. Əslində, o, durğunluq mərhələsinə qədəm qoyub. Bunlar faydalı qazıntıların hasilatı və ya, məsələn, metallurgiya ilə bağlı hər şeyə aiddir. Onlar üçün satış bazarları daralıb. Büdcənin 42 faizi müharibəyə gedir və bu, onlar üçün böyük xərclərdir”.

Skibitskinin fikrincə, ikinci səbəb odur ki, ruslar hadisələrin inkişafı üçün mümkün ssenariləri proqnozlaşdırıblar və başa düşüblər ki, müharibəni eyni sürətlə və bu cür xərclərlə davam etdirsələr, heç vaxt ABŞ və Çinlə rəqabət apara bilməyəcəklər: “Sonra onlar adi regional gücə çevriləcəklər, Rusiyanın təsiri postsovet məkanı və Afrika da daxil olmaqla, digər qitələrin bəzi ayrı-ayrı elementləri ilə məhdudlaşacaq. ABŞ və Çinin səviyyəsi isə onlar üçün əlçatmaz olacaq. Onlar bunu başa düşürlər. Buna görə də onlara fasilə lazımdır. Sanksiyaların ləğvi məsələsi var”.

Doğrudan da, müharibə davam etdikcə, Rusiya iqtisadi, siyasi və hərbi cəhətdən tükənir. Bu isə Moskvanı ABŞ və Çinin səviyyəsindən dəfələrlə uzaqlaşdıraraq, onu dünya arenasında rəqabətə davamsız vəziyyətə gətirir.

Skibitski deyib ki, Rusiya üçün neftin qiyməti də son dərəcə əhəmiyyətlidir. Hesablamalara görə, dünya bazarında neft 50 dollara olsa, Rusiya uzağı 18 ay indiki templə müharibə apara bilər. Neft 30 dollara düşsə, Rusiya bunu yalnız bu ilin sonuna qədər edə biləcək: "Rusiya Federasiyasının üzərinə düşən problemlərin diapazonu əslində göründüyündən daha genişdir. Xüsusilə, bunlar demoqrafik məsələlərdir. Əmək bazarı daralır, hazırda onlar ildə 350 min insanı orduya səfərbər edirlər. Əgər itkiləri də əlavə etsəniz, bu, 500 min edir və bu rəqəm əmək bazarı üçün böyük itkidir. Rusiyada işsizlik səviyyəsi, məsələn, indi Sovet İttifaqından bəri ən aşağı səviyyədədir. Bu, əmək bazarından götürülə biləcək hər kəsin orduya cəlb olunmasından irəli gəlir”.

Qeyd edək ki, bundan əvvəl KİV-də Kremlin müşaviri Dmitri Suslovun Putinin atəşkəs tələblərini səsləndirdiyi barədə məlumat yayılmışdı. Həmin plana Ukrayna qoşunlarının Donbasın bütün ərazisindən, Rusiyanınsa Sumı, Dnepropetrovsk və Xarkov vilayətlərindən çıxarılması daxildir. Qalan ərazilərdə cəbhə olduğu kimi qalır. Bundan əlavə, Ukrayna NATO-ya qoşulmamaq öhdəliyi götürməlidir.

Ukrayna tərəfi artıq heç bir ərazisindən imtina etməyəcəyini bəyan edib. NATO üzvlüyünə gəlincə, zatən Ukrayna Şimal Alyansının üzvü olmasa da, NATO-dan hər cür dəstək almaqdadır. Bu baxımdan, quruma üzv olmadan da Ukrayan öz ordusunu gücləndirə və Qərb ölkələri ilə ikitərəfli hərbi anlaşmalar imzalaya bilər.

C.Məmmədli