LEVİTAN, ŞƏMİSTAN BƏY və... MÜMTAZ - ÇALARI VƏ RƏNGİ olmayan BU SƏS hərbi PARAD ÜÇÜN DEYİL
Press-fakt həm Aygün Muradxanlının, həm də Əzizə İsmayılovanın sosial şəbəkələrdə yazıb-yaydıqları və reallığı əks etdirən bu obyektiv yazıları (özləri subyektiv adlandırsalar da) dərc etməklə onların fikirləri ilə həmrəy olduğunu ifadə edir və həmin yazıları təqdim edirik.
Aygün Muradxanlı
Parad bitdi. Bir daha başda qalib Silahlı Qüvvələrimiz olmaqla dünyanın dörd bir yanında Qarabağ zəfərinə sevinənləri təbrik edirəm. Allah torpaqlarımıza əbədi barış yazsın.
İndi icazə verin bir az gözümüzə dəyən və paradı sönük göstərən məqamları deyək. Ki…, gələn dəfə bu yanlışlar təkrarlanmasın.
Başlayaq “paradın səsi”ndən. Hər üzündən düz oxuya bilənə parad etibar edilər? Parad təntənədir, bayramların bayramıdır, dövlətin, millətin bel sütununun nümayişidir, fəxrin, qürurun tavanı, sevincin ən üstüdür - başdan-ayağa emosiyadır. Paradın aparıcısı Mümtazın səsində bu dediklərimdən əsər-əlamət hiss edən “əlini qaldırsın”.
Levitanın səsi yadınızda olar. Sinə səsi… Qaltanlı… Havada dalğa yaradan… İnsanı özünə kilidləyən… Alman fa@şistləri deyirdilər ki, ll Dünya Savaşında qazandığı qələbəni SB həm də Levitanın səsinə borcludur. O dərəcədə... Siz 44 günlük möhtəşəm, inanlmaz epizodlarla yaddaşımıza əbədi yazılan, təkcə millətimizin deyil, regionun qədərini dəyişən, 200 illik istila zəncirlərini sonadək qıran savaşın nidalarını Mümtazın səsində hiss elədiniz? Qədəmlərinə qurban olduğum ordu nəfərlərimizin çəkmələrinin səsi diktorun səsindən 1000 dəfə çox emosiya yaradırdı.
Azərbaycanın Şəmistan Əlizamanlının səsi kimi milli sərvəti var. Ordu ruhunu bilməyən, heç bir emosiya yaratmayan Mümtazın yerinə kaş Şəmistan bəy olaydı. Ömrümüzün ən unudulmaz paradını izləmiş olacaqdıq…
AzTV-də kadrı kim qurmuşdu? Çıxışçıların ekran kadrının arxa fonunu doğrudan heç kim görməmişdi? Kənarlarda iki Pakistan bayrağı, ortada Azərbaycan və Türkiyə bayraqları. Üç bayrağın üçü də bizim üçün müqəddəsdir. Amma olmazdımı kamera, tribuna elə qurulsun ki, ƏSLİNDƏ olan sıra - Azərbaycan, Türkiyə, Pakistan bayrağı görünsün? Axı, ev sahibi Azərbaycan idi. Necə ola bilər, kadrda ev sahibinin bir, qonağın iki bayrağı olsun?
Hilton və Abşeron Hotellərinin üzərindəki bayraqlardan heç danışmıram… O kəsilmiş (!), yarımçıq (!), bölünmüş (!) bayraqların proyeksiyasını verənlərin nə dövlət, nə bayraq anlayışı var. Olsaydı, paradın anlamını, o bayrağın Vətən torpaqlarında tam, qürurla dalğalanması üçün necə canın qurban getdiyini düşünüb onun 1 mm-ə belə xələl gətirməyə qıymazdılar.
Qayıdaq kadr quruluşuna. Prezident İlham Əliyev - bu qələbənin baş memarı, Ordunun Ali Baş Komandanı danışır, efir bütün kölgə… Niyə? Çünki işıq düz qurulmayıb… Ya da heç qurulmayıb. Sonucda çadırın kölgəsi görüntüyə qüsur verib.
Prezident Ərdoğan önə əyilməklə “gün şüaları” ilə AzTV-nin biabırçı xətasını örtə bildi.
Baş nazir Şahbaz Şərif danışanda efir mikrofonu söndü… Sizdə mikrafon elə 1 dənədir???
Hərbi orkestrin repertuarına lap məəttəl qaldım. Paraddan Azərbaycanın ən cəsur, ən şücaətli, ən qorxmaz ərləri, igidləri - xüsusi təyinatlıları, Qarabağı düşmənin bağrını sökə-sökə geri alan “Dəniz Pişikləri” keçir, şeypur “bax belə oğlandır sıravi Əhməd” çalır.
Bu sətirləri yazırdım, bir də eşitdim AzTV-də Müslüm Maqomayev “Azərbaycan” mahnısı oxuyur. İkinci “kuplet” rusca…
Görəsən, qonaqlarımız eşitmədi? Biabır olardıq…
O gün olsun, Azərbaycanda hər sahə bu gün yenidən ürəyimizi köksümüzə sığdırmayan Ordumuzdakı kimi olsun - MİLLİ!
***
ÇALARI VƏ RƏNGİ olmayan BU SƏS hərbi PARAD ÜÇÜN DEYİL
Əzizə İsmayılova
Paradın aparıcısı ilə bağlı bir neçə yerdə müzakirələrə rast gəldim. Hər kəsin fikrinə hörmətlə, mən də öz fikrimi bildirmək istədim.
Ümumilikdə Mümtaz Xəlilzadənin səsi, diksiyası, yaraşığı əlbəttə ki, müzakirə mövzusu deyil.
Mövzu paradı aparan səsin çaları və rəngidir.
Hesab edirəm ki, Mümtaz bəyin səsi, diksiyasının təyinatı hərbi parad üçün deyil.
Meydanda olan ordunun və texnikaların fonunda aparıcının səsi çox mülayim və çalarsız təsir bağışlayırdı, bəzən səslə görüntü balanssızlığı yorurdu adamı.
Parad boyu səsdə tamaşaçını ekrana yapışdıracaq heç bir emosional dəyişiklik olmadı. Ölkə başçıları da eyni tempdə təqdim olundu, ordu birləşmələri də, texnikalar da, paradın başlanması da, bitməsi də - mono, eyni templi təqdimat.
Səsdə hərbi ahəng çaları olmadığı üçün ekrandan üzünü yana çevirəndə təqdimat adama heç nə demirdi...
Belə deyim, meydandakı əzəməti çatdıracaq coşqusu yox idi səsin. O səsə o təyinat ilahidən verilməyib, Mümtaz bəylik bir şey yoxdur. O, tapşırılan işi öz imkanları daxilində yerinə yetirdi, əlbəttə ki.
Əvvəlki hərbi paradlarla müqayisə etsək, bu fərqi aydın görə bilərik.
Düzdür, özüm də daxil, biz həmişə Abdulla Qurbaninin həddən ziyadə çığırtılı səslə danışdığını deyirdik. Bu, həqiqətən elə idi, amma müqayisə edəsi olsaq, gərək insafən etiraf edək ki, onun səsinin enerjisi adama paradın əzəmətini çatdırırdı.
Qurbaninin səsi sadəcə boğazdan gəlmirdi, ürəyindən gəlirdi, sanki bədənində bütün hüceyrələri qışqırıb adamı ekrana kilidləyirdi. Təqdimatlar arası verdiyi məlumatların az qala hər cümləsində səs çaları dəfələrlə dəyişirdi.
Məsələn, bir dəfə "generaaaaal leytenaaaaant" deyəndə şəxsin adı çəkilənə kimi adam "paqonu" bir anlıq öz çiynində hiss edirdi. Hər qoşun növünü təqdim edəndə göz önündə o fərqlilik canlanırdı, hətta ekrana baxmasan belə, meydanı görürsənmiş kimi təəssürat yaradırdı.
Yeri gələndə meydanda əsgərin ayaq səsi, yeri gələndə tank tırtılı, yeri gələndə BMP təkəri effektini gulağında canlandırırdı adam.
Düzdür, Rəis kimi arada şeir deməyi də vardı, amma iliyinə kimi hərbi ahəngdə idi də adamın səsi-qışqırmağı xaric.
Deyə bilərsiniz ki, builki aparıcı ilk dəfə hərbi parad aparır ona görədir. Onu da düşünmürəm.
Çünki, aparıcı olduqca rahat idi, səsində heç bir həyəcan gərginliyi hiss olunmurdu, səlis, aydın, qüsursuz nitqinə heç bir söz ola bilməzdi. Sadəcə, səsinin emosiyası, çalarları meydandakı hərbi əzəməti hiss etdirə biləcək tempdə deyildi. Bəlkə də xarakterinin mülayimliyindən doğur bu da.
Düzdür, Mümtaz bəylə həyatda tanışlığım yoxdur, amma o səs, o sima deyir ki, bu insan olduqca sakit və mülayim təbiətli biridir. Yanıldığımı düşünə bilmirəm, düzü.
Bu, 15 il radio aparıcısı olan bir tamaşaçı kimi gəldiyim subyektiv və şəxsi qənaətim idi. Ona görə də deməsəm olmazdı.
Razılaşanların da, razılaşmayanların da fikrinə hörmətlə...
Oxunub: 54
Xəbəri paylaş
Paylaş: