Ermənistandakı siyasi şou İrəvan üçün faciə ilə nəticələnə bilər. Qeyri-sabitlik, qeyri-müəyyənlik Ermənistanın hazırki vəziyyəti kimi diplomatiyası üçün də xarakterikdir.

Xüsusilə son Brüssel görüşündə Bakı ilə İrəvan arasında birbaşa dialoqun dərinləşdirilməsi, sülh müqaviləsi və sərhədlərin delimitasiya-demarkasiyası ilə bağlı konkret addımlar barədə razılıq əldə olunmasına baxmayaraq Ermənistanın mövqeyindəki qeyri-müəyyənlik prosesi ləngidir. 
Əslində razılaşmaları pozmaq Ermənistanın köhnə peşəsidir.



Ancaq indiki halda rəsmi İrəvanın son razılaşmalardan yenidən yayınmaq cəhdinin arxasında iki faktor xüsusilə ön plana çıxır:
⚫️ Nikol Paşinyan müxalifətin narazılığını səngitmək məqsədilə danışıqlar prosesini manipulyasiya edərək ölkə daxilindəki gərginliyi səngitməyə çalışır.
⚫️ Xarici qüvvələr İrəvanın siyasi kursuna hələ də təsir imkanına malikdirlər.
Ermənistanın üzərinə götürdüyü öhdəliklərdən irəli gələrək məcburən qoşulduğu sərhədlərin müəyyən edilməsi ilə bağlı xüsusi komissiyanın artıq işə başlaması, görünür, bu ölkədə kimlərinsə kürkünə birə salıb. Çünki bu, faktiki olaraq o deməkdir ki, avtomatik olaraq Ermənistanda revanşist, faşist qüvvələri tərəfindən Azərbaycana qarşı irəli sürülən ərazi iddialarına da son qoyulur. Çünki əgər artıq tərəflər sərhədlərin müəyyən edilməsi ilə bağl əməli-praktiki addım ataraq bu prosesi həll edirsə, hansı "Dağlıq Qarabağ statusundan" söhbət gedə bilər?



Bu səbəbdən də Ermənistan bu gün danışıqlar prosesini pozmaq üçün bütün neqativ vasitələrə əl atmağa, istənilən təxribatlara getməyə hazır olduğunu gizlədə bilmir. Proseslər də göstərir ki, rəsmi Bakı hazırda bölgədə qalıcı sülhə ən maraqlı tərəfdir və bütün səylərini məsələnin danışıq masası arxasında həll edilməsinə yönəldib.

Ermənistan isə əvəzində istər üçtərəfli bəyanatların, istərsə də Brüsseldəki hər üç görüşdə əldə edilən razılıqlarının gerçəkləşməməsi üçün destruktiv mövqeyindən əl çəkmədiyi azmış kimi, keçmiş ritorikasından da tam imtina etmədiyini vaxtaşırı nümayiş etdirməkdən çəkinmir. Bundan belə nəticə çıxır ki, əslində müxalifət mitinqləri Paşinyan hakimiyyəti üçün eyni zamanda bir bəhanəyə çevrilir, rəsmi İrəvan bu etiraz aksiyalarından öz məqsədləri üçün istifadə etməkdə maraqlıdır. 

Vətən müharibəsindən sonra postmünaqişə mərhələsində də regional proseslərdə Azərbaycanın dominantlığı okeanın o biri üzündən də açıq-aydın görünür. Biz bunu Co Baydenin Prezident İlham Əliyevə göndərdiyi, Bakıya açıq mətnlə dəstəyini ifadə etdiyi son iki məktubunda da şahid olduq. Məktublarda rəsmi Bakının regional proseslərin əsas hərəkətverici qüvvəsi kimi xarakterizə olunması diqqətdən yayınmır. 

Son dönəmlər fəal missiyaçılıq fəaliyyəti ilə diqqətləri üzərinə çəkən Aİ də Ermənistanın sərhəddəki təxribatalarından, süni gərginlik yaratmaq planından narahat olmağa başlayıb. Belə görünür ki, Şarl Mişel də çox yaxşı anlayır ki, Ermənistan tərəfinin törətdiyi bu təxribatların məqsədi sülh danışılqarı istiqamətində əldə olunan mühüm razılıqları pozaraq danışıqların istiqamətini fərqli məcralara yönəltməkdə müxtəlif qüvvələr maraqlıdır. 



Bu qüvvələr arasında Rusiya faktoru istisna edilmir. Belə nəticə çıxır ki, "Ria Novosti" təxribatı, Sergey Lavrovun Fərrux yüksəkliyi ilə bağlı açıqlaması kimi sərhəddəki təxribatların arxasında da Moskva amili dayanır. Beləcə, Rusiya Azərbaycanın "əsəblərini yoxlayır", Bakını müxtəlif cinahlardan təzyiqlərə məruz qoyaraq prosesin ləngidilməsinə nail olmağa çalışır. Amma Azərbaycanın qərarı kimi mövqeyi də dəyişməz və qətidir!

Yaxşısı budur, İrəvan havadarlarına ümid edib, Bakını təxribatlarla çətin duruma salmaq əvəzinə anlasın ki, seçim imkanı çox deyil. Azərbaycan sərhədləri Ermənistan tərəfinin iştirakı olmadan da, təkbaşına dəqiqləşdirə bilər. Eynən 44 günlük müharibədə olduğu kimi... 

Təhməz Əsədov