"Kişi olun, məni şərləməyin" - Xanım direktorun Təhsil İdarəsinə TUTARLI CAVABI
Bir neçə gün əvvəl Gəncədə İ.Qayıbov adına 1 nömrəli tam orta məktəbin direktoru Mətanət Qarayeva intihara cəhd etdi. Buna səbəb kimi, Regional Təhsil İdarəsinin rəhbərliyinin ona qarşı haqsızlıq etməsi, vəzifədən uzaqlaşdırmaq üçün təzyiqlərlə üzləşməsi və şantaj olunması göstərilirdi.
İnsanlar son çıxış yolu kimi, ən müxtəlif səbəblərdən intihara əl atır. Amma ən geniş yayılmışı onların haqsızlıqla üzləşməsi və bu haqsızlığın qarşısında özlərini çox gücsüz hiss etmələridir. Bu, təslim olmaqdır: Taleyə, ədalətsizliyə, çarəsizliyə...
İnsan düşdüyü labrintdən çıxa bilmir. Başını itirir. Psixoloji gərginlik içində olur. Bu dünyada onun üçün hər şey - yaxınları da, əzizləri də, var-dövlət də dəyərini bir anda itirir. O anda həmin şəxs uçurumun kənarında olur. İntihar an məsələsidir. Bəziləri bu anı ötürə bilmir və özünü ölümün ağuşuna atır.
Müəllimə də belə etdi. Deməli, vəziyyət düşündüyümüzdən də pis imiş.
İndiyə kimi Azərbaycanda minlərlə direktor, icra başçısı, nazir vəzifəsindən azad edilib. Onların hansı bu yola əl atıb? Demək ki, məsələ heç də kiminsə sadəcə vəzəfədən azad olunmasında deyil.
Bu, hadisənin məntiqi tərəfi...
Burada insanı heyrətə salan başqa bir yanaşma da var. Direktorun intihar cəhdindən sonra həmin o Regional Təhsil İdarəsi açıqlama yaydı ki, sən demə, direktor işdən çıxan müəllimlərdən birini rəsmi olaraq işdən azad etməyib və onun adına yazılan əməkhaqqını mənimsəyib. Müəllim isə Dubay şəhərinə gedib. Bir çox saytlarda Regional Təhsil İdarəsinin açıqlaması bu başlıqla yayımlandı: “Məktəb direktorunun Dubay macərası”.
Dubay şəhərinin adının Azərbaycanda hansı assosasiya yaratdığını uşaqdan böyüyə kimi hamı bilir. Xüsusilə bir qadın haqda belə ifadə işlənərsə, bu birbaşa təhqir hesab olunur. Və burada sual edirəm: “Məktəb direktorunun Dubay macərası” deyəndə ilk olaraq ağlınıza nə gəlir?
Sovet İttifaqının zamanında rəhbər xoşuna gəlməyən istənilən əməkdaşa “məişət pozğunu” yarlığını yapşdırıb cəmiyyətdən təcrid edirdi. Axı indi biz Sovet İttifaqında yaşamırıq. Həmin ənənələri davam etdirmək kimin işinə yarayır?
Bir dövlət qurumunun belə bir açıqlama yayması həddindən artıq yumşaq ifadə etsəm, biabırçılıqdır və rəzalətdir. Düşünürəm ki, onlar bilə-bilə bu açıqlamanı yayıblar. Direktoru da, həmin müəllimi də aşağılamaq, “vurmaq”, “heç nə” etmək və mənfi obraz yaratmaq niyyəti ilə...
Elə bu biabırçı açıqlamadan sonra Mətanət Qarayeva idarəyə cavab verdi ki, kişi olun, məni şərləməyin!
Bu, maraqlı cavab idi.
Azərbaycan təhsil sistemi son 10-15 ildə kişi sifətini itirib. Balans kəskin şəkildə pozulub. Kişi cinsinə mənsub olan şəxslər müəllim işləmək istəmir. Ali məktəblərdə müəllim ixtisası üzrə dərs keçirilən auditoriyalara daxil olsanız, fərqi görərsiniz. Orta məktəblərə getsəniz, müəllimlər arasında gender balansının kəskin şəkildə pozulduğunun şahidi olarsınız. Qadın müəllimlərə qarşı heç bir qərəzim yoxdur. Sadəcə bu durum narahatedicidir. Çünki, bu bərabərsizlik öğul övladların öz cinsinin xarakterlərinə uyğun böyüməsində də ciddi mənfi təsirini göstərir.
Bəs, bu durum niyə yaranıb? Səbəbləri dərindir. Düşünün, cəmiyyətdə müəllimlərin öz nüfuzunu itirməsi nə zamandan başladı? Bu, niyə baş verdi? Problemin həlli kimdən asılıdır? Bu üzüaşağı diyirlənməni necə dayandırmaq olar?
Onlarla çıxış yolu var. Amma bu yol “Dubay yolu” deyil…
Elnur Məmmədli